Hogedruk
De haven van Zaandam in Nederland is onderwerp van Monet's schilderij 'Bateaux a Zaandam' uit 1871. Daarop is een hemel te zien die typisch past bij een nok van hoge druk. Een blauwe lucht karakteristiek voor een frisse maritiem-polaire luchtmassa draagt vlakke, witte, gelaagde hoopwolken. Een gematigde wind van ongeveer Bf 3 zorgt ervoor dat de vlaggen op de masten van de boten fladderen, maar het wateroppervlak in de haven verplaatst er nauwelijks door. Kortom, een aangename zomerdag. De foto eronder toont zo'n hemel. De terugkerende vissersboten varen met rustig water; bij lage windsnelheden dekken vlakke stratocumulus wolken ongeveer een derde deel van de hemel.
Claude Monet: 'Bateaux a Zaandam' (1871)
Over luchtmassa's en fronten
Luchtmassakaders (fronten) en luchtdrukverdeling (hoge en lage luchtdrukgebieden) bepalen de weerspatronen. Alfed Sisley schilderde een heldere winterochtend onder een hemel die kan worden toegeschreven aan een zwakke hoge drukrug. Zwak ontwikkelde cumuluswolken en vlakke wolken aan de horizon geven aan dat de opwaartse ontwikkeling van de wolken niet sterk is. Dit betekent dat de verticale gelaagdheid van de atmosfeer slechts licht onstabiel is. Hoge druk hangt namelijk samen met verzakkingslucht die de atmosfeer stabiliseert, waardoor de verticale wolkengroei slechts klein is. Het door Sisley weergegeven wolkentype is de cumulus humilis: zie de foto daaronder..
Alfred Sisley: 'Matinée d'hiver' (1874)
Weeromslag
Het einde van een dergelijke periode van hoge druk wordt vaak ingeluid door een toenemende hoge bewolking. Eerst verschijnen enkele hoogvliegende verenwolken die steeds dichter worden, een bijna onmiskenbaar teken van een naderend warm front dat vaak slecht weer met aanhoudende regen veroorzaakt. Sisley heeft zo'n hemel meegemaakt met binnenvallende cirruswolken bij Moret-sur-Loing. De lucht is nog steeds blauw, maar hoge cirrusstrepen zijn een duidelijk signaal van het naderen van slecht weer, dat ook merkbaar is met de toenemende bewolking aan de horizon. Warme fronten zijn gebieden met slecht weer met typische motregen of gestage regen die uren kan duren, niet het weer waar een schilder veel mee kan.
Alfred Sisley: Près de Moret-sur-Loing (1883)
Voor de hele uiteenzetting/studie vanaf de website van Barberini: klik hier.
